Ψυχολογία: Ο φόβος των παιδιών για τον οδοντίατρο

Σήμερα η σύγχρονη οδοντιατρική επίσκεψη μπορεί να είναι απλή, ευχάριστη και ανώδυνη. Αρκεί ο γονιός να ενημερωθεί έγκαιρα για τις οδοντικές νόσους και να καθοδηγηθεί από πολύ νωρίς στο τι να περιμένει, πώς να προλαβαίνει και πώς να αντιμετωπίζει καταστάσεις που αφορούν την στοματική υγεία. Έχει αποδειχτεί, σε πολλές μακροχρόνιες κλινικές μελέτες, ότι τα παιδιά που μαθαίνουν στην πρόληψη από τον πρώτο χρόνο της ζωής τους ενηλικιώνονται χωρίς ιδιαίτερα οδοντιατρικά προβλήματα. Ο γονιός που εισάγεται σε ένα προληπτικό πρόγραμμα και το εφαρμόζει από τον πρώτο χρόνο της ζωής του παιδιού, έχει κάνει το σημαντικότερο βήμα για την ανώδυνη, απλή και ευχάριστη οδοντιατρική εμπειρία του παιδιού του.

Όμως και για τα παιδιά με οδοντιατρικά προβλήματα, τα σύγχρονα υλικά και οι νέες μέθοδοι μπορούν να εξασφαλίσουν την λιγότερο οδυνηρή θεραπεία. Οι παιδοδοντίατροι είναι ειδικά εκπαιδευμένοι στην αντιμετώπιση της οδοντικής τερηδόνας και των άλλων οδοντικών νόσων, έτσι ώστε το παιδί να μην υποφέρει στην οδοντιατρική καρέκλα. Επιπλέον, η έγκαιρη οδοντιατρική θεραπεία στα πρώτα χρόνια της ζωής βοηθάει στην αποφυγή εκτεταμένης θεραπείας αργότερα.

Ωστόσο, δεν αρκούν τα παραπάνω, αν ο γονιός μεταδίδει το δικό του άγχος για την οδοντιατρική επίσκεψη στο παιδί. Επιστημονικές μελέτες δείχνουν ότι τα παιδιά που δυσκολεύονται περισσότερο να συνεργαστούν με τον οδοντίατρο, είναι τα παιδιά των μητέρων που οι ίδιες αντιμετωπίζουν τον οδοντίατρο με άγχος.

Ο παιδοδοντίατρος είναι ειδικά εκπαιδευμένος στην παιδική ψυχολογία. Αντιμετωπίζει τα αγχωτικά παιδιά με ειδικούς τρόπους και τα κάνει να νιώθουν ασφάλεια κατά την διάρκεια της οδοντιατρικής επίσκεψης.

Χρησιμοποιεί πολλές ψυχολογικές τεχνικές οι οποίες βοηθούν τα παιδιά να αισθάνονται άνετα. Στην τεχνική “Πες-Δείξε-Κάνε”, για παράδειγμα, ο γιατρός λέει στο παιδί ότι θα χρησιμοποιήσει ένα εργαλείο. (Το εργαλείο αυτό έχει πάντα ένα “παιδικό” όνομα, π.χ. ο ανιχνευτήρας μεταμορφώνεται σε “μετρητή”). Κατόπιν δείχνει πως χρησιμοποιείται το εργαλείο αυτό, μετρώντας πρώτα τα δάχτυλα του παιδιού. Στην συνέχεια, κάνει το ίδιο στα δόντια του παιδιού. Άλλες τεχνικές όπως η σταδιακή απευαισθητοποίηση, η απόσπαση της προσοχής, αλλά και η συμμετοχή του γονιού, βοηθούν το παιδί να είναι ήρεμο. Επιπλέον, το παιδοδοντιατρικό ιατρείο είναι ένας χώρος ειδικά μελετημένος και διαμορφωμένος για παιδιά, ενώ το προσωπικό του ιατρείου είναι ειδικά εκπαιδευμένο και διακρίνεται για την αγάπη του προς τους μικρούς ασθενείς. Έτσι τα περισσότερα παιδιά νιώθουν ήρεμα, άνετα και ασφαλή στο παιδοδοντιατρικό περιβάλλον.

Ορισμένες φορές, η συμπεριφορά του παιδιού στο ιατρείο επιβάλλει την χρησιμοποίηση από την γιατρό πιο αυστηρών τεχνικών ελέγχου της συμπεριφοράς. Οι τεχνικές αυτές έχουν μοναδικό σκοπό να προφυλάξουν το παιδί, που κουνιέται ή κλαίει κατά την διάρκεια της θεραπείας, από πιθανό τραυματισμό και να του διδάξουν τους κανόνες συμπεριφοράς στο ιατρείο.

Η πιο αποτελεσματική τεχνική είναι αυτή του “ελέγχου με τη φωνή “. Η παιδοδοντίατρος μιλώντας ήρεμα αλλά αυστηρά καθοδηγεί το παιδί στην σωστή συμπεριφορά.

Σε καμία περίπτωση δεν επιδιώκεται ο εξαναγκασμός του παιδιού στην οδοντιατρική θεραπεία. Αυτό που ενδιαφέρει πρωταρχικά την παιδοδοντίατρο είναι η διαμόρφωση της οδοντιατρικής συμπεριφοράς του παιδιού και όχι η θεραπεία του δοντιού σε ένα φοβισμένο παιδί.

Τέλος, υπάρχουν παιδιά τα οποία δεν μπορούν να συνεργαστούν για διανοητικούς, ψυχικούς ή ιατρικούς λόγους. Η παιδοδοντίατρος έχει την εκπαίδευση και την εμπειρία να χορηγήσει σε αυτά τα παιδιά, στο ιατρείο ή σε σοβαρότερες περιπτώσεις σε νοσοκομείο, κατάλληλα φάρμακα ελέγχου της συμπεριφοράς, για την αποπεράτωση της οδοντιατρικής θεραπείας.

Υπάρχουν αρκετοί σημαντικοί λόγοι για τους οποίους πρέπει να επιλέξετε για την οδοντιατρική φροντίδα του παιδιού σας ένα ειδικό παιδοδοντίατρο:

• Έχει εξειδικευτεί για τουλάχιστον τρία επιπλέον χρόνια σε όλα τα θέματα της οδοντιατρικής των παιδιών.
• Είναι γνώστης όχι μόνο των οδοντιατρικών αναγκών του παιδιού αλλά και των ψυχολογικών διαφοροποιήσεων του από τους ενήλικες, με αποτέλεσμα μία κατάλληλη για την ηλικία του ασθενή αντιμετώπιση.
• Φροντίζει το παιδί από την βρεφική μέχρι την εφηβική ηλικία και το καθοδηγεί στην πρόληψη των οδοντικών νόσων και των ορθοδοντικών προβλημάτων με αποτέλεσμα εξασφάλιση της στοματικής υγείας για όλη την ζωή.)